Quan chức Ukraine và Mỹ thống nhất bộ khung cho thỏa thuận về khoáng sản, truyền thông phương Tây dẫn nguồn tin cho biết thỏa thuận đã loại bỏ "mọi điều khoản bất hợp lý" với Kiev.

Tổng thống Mỹ Trump ngày 25/2 nói trước báo giới rằng Tổng thống Ukraine dự kiến đến Washington vào 28/2 để gặp ông, sau khi quan chức hai nước nhất trí về điều khoản của thỏa thuận khoáng sản.

Ông Trump không nêu chi tiết nhưng truyền thông phương Tây cho biết khung thỏa thuận quy định Mỹ và Ukraine sẽ cùng khai thác nguồn khoáng sản tại Ukraine, doanh thu sẽ được chuyển vào một quỹ đầu tư hoàn toàn mới "do Ukraine và Mỹ cùng quản lý".

Theo Financial Times, phiên bản cuối cùng của dự thảo vào ngày 24/2 cho thấy Ukraine đóng góp vào quỹ này 50% doanh thu từ thương mại hóa các tài nguyên khoáng sản thuộc sở hữu nhà nước trong tương lai, bao gồm dầu khí và các hoạt động hậu cần liên quan. Quỹ này sẽ đầu tư vào các dự án tại Ukraine.

Thỏa thuận không bao gồm các tài nguyên khoáng sản đã đóng góp vào ngân sách chính phủ Ukraine, đồng nghĩa các hoạt động hiện tại của Naftogaz và Ukrnafta, hai nhà sản xuất dầu khí lớn nhất Ukraine, sẽ không bị ảnh hưởng. Các chi tiết quan trọng như tỷ lệ sở hữu của Mỹ trong quỹ và các điều khoản về "đồng sở hữu" vẫn cần được đàm phán trong các thỏa thuận tiếp nối.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: AFP

CNN dẫn nguồn tin quan chức Ukraine cho biết thỏa thuận khoáng sản được thông qua sau khi "mọi điều khoản không thể chấp nhận đều bị loại bỏ, văn bản hiện tại nêu rõ hơn cách thỏa thuận này sẽ đóng góp vào an ninh và hòa bình của Ukraine".

Quan chức Ukraine nói với Financial Times rằng Mỹ đã từ bỏ yêu cầu hưởng 500 tỷ USD từ nguồn thu tiềm năng khai thác tài nguyên. Dù dự thảo không có cam kết an ninh rõ ràng, các quan chức Ukraine khẳng định họ đã đàm phán được các điều khoản có lợi hơn nhiều và xem thỏa thuận này như một cách mở rộng quan hệ với Mỹ để củng cố triển vọng của Ukraine sau ba năm chiến sự.

"Có một điều khoản khái quát rằng Mỹ sẽ đầu tư vào một đất nước Ukraine giữ vững chủ quyền, ổn định và thịnh vượng, rằng Mỹ sẽ hướng đến hòa bình lâu dài và Mỹ ủng hộ các nỗ lực bảo đảm an ninh cho Ukraine", nguồn tin cho biết.

Tổng thống Mỹ và Ukraine có thể thảo luận trực tiếp về các đảm bảo an ninh.

"Chúng tôi sẽ xem xét vấn đề an ninh cho Ukraine sau. Tôi không nghĩ sẽ gặp khó khăn nào. Có rất nhiều bên muốn tham gia và tôi đã trao đổi với Nga. Họ dường như không có vấn đề gì với thỏa thuận này", ông Trump nói. "Tôi nghĩ Ukraine còn cần phê duyệt từ quốc hội của họ hoặc cơ quan có thẩm quyền, nhưng tôi chắc chắn rằng thỏa thuận này sẽ thành hiện thực".

Công trường khai thác ilmenit của công ty Velta ở Kirovohrad, miền trung Ukraine, hôm 12/2. Ảnh: AP

Ukraine xếp thứ 40 trong số các quốc gia khai thác khoáng sản và sở hữu khoảng 5% trữ lượng khoáng sản của thế giới, theo Dữ liệu Khai khoáng Thế giới (WMD) 2024. Tuy nhiên, không phải tất cả tài nguyên này đã được khai thác hoặc có thể khai thác dễ dàng.

Các chuyên gia địa chất, trong đó có các thành viên Cục Nghiên cứu Địa chất và Khai khoáng Pháp (BRGM), xác định hơn 100 loại tài nguyên khoáng sản tại Ukraine trong một nghiên cứu công bố năm 2023, trong đó có sắt, mangan, than chì, titanium, lithium và uranium. Lithium và than chì là những nguyên liệu quan trọng cho sản xuất pin điện.

Vị trí khu vực có tài nguyên khoáng sản ở Ukraine. Vùng màu đỏ là nơi Nga đang kiểm soát. Đồ họa: United Media 24

Theo VNE